- O oncólogo afirmou que a investigación translacional, respaldada por plataformas clínicas e colaboración multidisciplinar, é clave para mellorar a supervivencia no cancro de pulmón e noutros tumores complexos.
- O cancro de pulmón de células pequenas representa entre o 10 % e o 15 % dos casos e está vinculado ao tabaquismo.
- Destaca que, a pesar dos avances en inmunoterapia, necesítanse novos enfoques terapéuticos.
Santiago de Compostela, 15 de maio de 2025.– Luis Paz-Ares Rodríguez, oncólogo médico de prestixio internacional, ingresou este xoves como Académico Correspondente da Real Academia de Farmacia de Galicia cun discurso titulado “Cancro de pulmón de células pequenas: da bioloxía ao tratamento”.
O acto, presidido polo conselleiro de Sanidade, Antonio Gómez Caamaño, comezou co discurso de presentación da doutora María José Alonso Fernández, Académica de Número, quen destacou non só a relevante traxectoria investigadora e asistencial do doutor Luis Paz-Ares, senón tamén a súa faceta humana. “Luis é un verdadeiro humanista da medicina. A súa paixón pola ciencia está intimamente ligada ao seu profundo compromiso co benestar do paciente”, subliñou.
Pola súa parte, o presidente da Real Academia de Farmacia de Galicia, Ángel Concheiro Nine, resaltou a importancia que ten para a Academia a incorporación dun membro cunha experiencia científica, académica e clínica tan destacada como a do doutor Paz-Ares: “o seu ingreso non só recoñece unha traxectoria científica e clínica exemplar, senón que reforza o compromiso da institución cunha medicina de excelencia, guiada polo rigor científico e o profundo respecto ao paciente”.
Avances en bioloxía molecular e clasificación
O novo Académico Correspondente centrou o seu discurso de ingreso no cancro de pulmón de células pequenas, unha das formas máis letais e menos exploradas deste tipo de cancro. Representando entre o 10 % e o 15 % dos casos, está asociado ao consumo de tabaco.
Durante a súa intervención, o doutor Paz-Ares explicou que, a pesar dalgúns avances en inmunoterapia, o prognóstico deste cancro apenas mellorou nas últimas décadas, o que subliña a necesidade urxente de novos enfoques terapéuticos, impulsados por unha mellor comprensión biolóxica do tumor.
Luis Paz-Ares presentou os avances recentes na clasificación molecular do cancro de pulmón de células pequenas. A través de análises transcriptómicas, que permiten estudar que xenes están “activos” nas células dun organismo nun momento determinado, identificáronse catro subtipos moleculares deste cancro. Esta caracterización non só mellora a comprensión do tumor, senón que tamén abre a porta ao desenvolvemento de terapias específicas para cada subtipo.
No ámbito xenético, este tipo de cancro mostra alteracións frecuentes en xenes como TP53 e RB1, ademais de múltiples vías de sinalización alteradas. Tamén destacou a relevancia das alteracións epixenéticas, que contribúen tanto á agresividade como á resistencia terapéutica do tumor.
Novas terapias e estratexias emerxentes
O doutor Luis Paz-Ares compartiu os avances do seu equipo en investigacións que axudaron a desenvolver terapias innovadoras para tratar este cancro. Entre os logros, destacan tres enfoques prometedores: un é a lurbinectedina, un fármaco que, combinado con irinotecán, amosou bos resultados en pacientes con cancro de pulmón de células pequenas resistentes a tratamentos previos. Outro avance é o tarlatamab, un anticorpo deseñado para dirixir o sistema inmunitario e que demostrou eficacia en pacientes que xa recibiran outros tratamentos. Ademais, están a desenvolverse inhibidores epixenéticos, que poderían potenciar a resposta do sistema inmunitario e frear o avance dos tumores.
Luis Paz-Ares sinalou tamén a necesidade de deseñar estratexias terapéuticas combinadas e por estadios, que integren cirurxía, quimioterapia, radioterapia e inmunoterapia.
Para concluír a súa intervención, o novo académico reiterou a súa convicción de que a investigación translacional, apoiada en plataformas clínicas sólidas e na colaboración multidisciplinar, é a vía máis prometedora para mellorar a supervivencia no cancro de pulmón de células pequenas e noutros tumores complexos. Fixo tamén un chamamento a defender unha medicina baseada na ciencia e no humanismo: “Unha ciencia que non perda de vista á persoa, unha ética que guíe cada avance, e un compromiso colectivo co futuro dos nosos pacientes”.
Unha carreira dedicada a transformar a oncoloxía
Durante o seu discurso de ingreso, o doutor Paz-Ares repasou brevemente a súa traxectoria profesional, agradecendo a mentores, colegas, institucións e, especialmente, aos seus pacientes. Destacou fitos da súa carreira como o impulso aos tratamentos personalizados no cancro de pulmón, a implementación de novas estratexias terapéuticas en cancro de vexiga e mama, e a súa participación en ensaios clínicos que conduciron á aprobación de terapias inmunolóxicas revolucionarias como os inhibidores de PD-1/PD-L1.
Na actualidade, o doutor Paz-Ares dirixe o Servizo de Oncoloxía Médica do Hospital Universitario 12 de Outubro e lidera a Unidade Conxunta de Cancro de Pulmón xunto ao Centro Nacional de Investigacións Oncolóxicas (CNIO), compatibilizando o seu labor asistencial coa investigación de vangarda.
