- As oncoproteínas RAS son interruptores moleculares que desempeñan un papel crucial na división celular, que a miúdo están alterados nos tumores malignos.
- O novo académico repasou o seu labor na investigación destas proteínas, cuxo estudo é esencial para o desenvolvemento de tratamentos contra o cancro.
Santiago de Compostela, 31 de outubro de 2023.- O profesor de investigación do CSIC e investigador principal de Centro de Investigación do Cancro de Salamanca e do Centro de Investigación Biomédica en Rede de Cancro (CIBERONC), Dr. Xosé R. Bustelo, ingresou como académico correspondente da Real Academia de Farmacia de Galicia (RAFG). Foi presentado polo académico de número Dr. Anxo Carracedo, quen resaltou a traxectoria do doutor Bustelo e os avances científicos que protagonizou no campo dá oncoloxía molecular.
No seu discurso titulado “O longo camiño cara ao descubrimento de fármacos contra as oncoproteínas RAS” o novo académico tratou diversos temas relacionados coa investigación e a regulación das oncoproteínas NIVEIS, que están estreitamente vinculadas a unha serie de enfermidades e, particularmente, ao cancro. Ao longo da exposición, Xosé R. Bustelo realizou unha explicación detallada das rutas de sinalización das proteínas RAS, o seu proceso de biosíntesis e como as mutacións nos reguladores e efectores de RAS están relacionadas co cancro. Tamén fixo referencia ás implicacións das mutacións de RAS noutras enfermidades e abordou cuestións funcionais cruciais que como a similitude funcional dos alelos mutados de RAS e as diferenzas clínicas en tumores en función do tipo de mutante de RAS presente.
Finalmente, analizou as investigacións sobre a procura de inhibidores efectivos contra NIVEIS, incluíndo enfoques competitivos, estimuladores da actividade GAP, inhibidores da biosíntesis e outros axentes que poderían desempeñar un papel fundamental no tratamento de enfermidades asociadas a mutacións de RAS. Este é un tema de alto interese porque, despois de 40 anos de intentos frustrados por diversas causas, por fin conseguiuse o desenvolvemento de fármacos efectivos que pasaron xa á contorna clínica. Grazas aos avances realizados neste campo, puidéronse desenvolver fármacos contra enfermidades de baixa incidencia de forma exitosa. Como apuntou o Dr. Bustelo na súa presentación, ?isto demostra que en ciencia non hai nada imposible, só facer falta ter un bo financiamento, bos científicos con ideas disruptivas e certa tolerancia aos fracasos que se poidan ter no camiño?.
Obxectivo na investigación do cancro
As oncoproteínas NIVEIS desempeñan un papel crucial na regulación da división celular e o crecemento das células. Con todo, cando estas proteínas vólvense defectuosas, poden desencadear o crecemento descontrolado das células, o que é un dos eventos crave no desenvolvemento do cancro.
Por tanto, as oncoproteínas RAS son un obxectivo importante de investigación no campo do cancro, xa que comprender como funcionan e como se poden controlar é esencial para desenvolver tratamentos contra esta enfermidade. O seu interese acrecéntase se pensamos que mutacións nos seus xenes son moi frecuentes na maioría de cancros e, en especial, naqueles tumores que actualmente son máis frecuentes e difíciles de tratar como son os de pulmón, colon e páncreas.
Destacada carreira investigadora e académica
O Dr. Xosé R. Bustelo é Profesor de Investigación no Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC).
A formación científica do Dr. Bustelo inclúe un doutoramento en Bioloxía pola Universidade de Santiago de Compostela (Galicia, España, 1990) e unha estancia postdoctoral no Bristol-Myers Squibb Pharmaceutical Research Institute (Princeton, NJ, USA; anos 1990-1993). Posteriormente, traballou como científico de persoal no Instituto de Investigación Farmacéutica Bristol-Myers Squibb (Princeton, NJ, USA; anos 1993-1996), como profesor adxunto no Departamento de Patoloxía da Universidade Estatal de Nova York en Stony Brook (Stony Brook, NY, USA; anos 1996-2000) e, posteriormente, como científico titular do CSIC (1999-2004) e investigador principal (2004-2005) no Centro de Investigación do Cancro (CIC) de Salamanca (España).
O traballo do Dr. Bustelo centrouse tradicionalmente na comprensión dos mecanismos temperáns de sinalización que contribúen tanto ao desenvolvemento do cancro como doutras enfermidades de alta incidencia. O seu grupo de investigación identificou xenes implicados neses procesos, novos programas biolóxicos presentes nas células cancerosas, dianas farmacolóxicas e firmas diagnósticas de interese clínico para os pacientes.
A produción científica do Dr. Bustelo inclúe 168 artigos científicos e nove patentes até a data. O seu traballo foi recoñecido con diversos premios científicos tanto españois como internacionais, entre os que destacan o Premio Catacosinos ao Novo Investigador en Investigación Oncolóxica (USA), o Premio Sinsheimer (USA), o Premio Carol M. Balwin de Investigación en Cancro de Mama (USA), o Premio Nacional de Oncoloxía Echevarne (España), o Premio Pfizer de Investigación Básica (España) ou o Premio Severo Ochoa de Investigación Biomédica (España), entre outros. Actualmente, o Dr. Bustelo é o presidente da Federación de Sociedades Españolas de Oncoloxía (FESEO), a cal está constituída polo cinco sociedades científicas de oncoloxía máis relevantes do país (ASEICA, SEHOP, SEOM, SEOQ e SEOR).
