A Real Academia de Farmacia de Galicia celebrou este martes, 11 de abril, o acto de ingreso como Académica de Número da Dra. África González Fernández. No transcurso do evento, pronunciou o discurso titulado “Eterna Xuventude”, no que mostrou os avances que existen en campo do envellecemento e tamén como este inflúe no noso sistema inmunitario.
“Desde o punto de vista científico, hai un enorme interese por entender o proceso de envellecemento, e se é posible retardalo ou mesmo evitalo. Está a investirse moito niso e mesmo hai científicos españois formando parte desta nova misión, que pode ser comparada coa carreira espacial, co proxecto xenoma humano, loita contra o cancro, o estudo do cerebro e a intelixencia artificial” declarou a doutora durante a súa intervención.
África González mostrou ao longo o seu discurso os avances no envellecemento, os conceptos de reloxo biolóxico, diferenciándoo do cronolóxico; e a investigación, sobre se é posible lograr a eterna mocidade ou quizá nos conformemos cunha vellez máis levadía.
O discurso de contestación da catedrática de Inmunología correu a cargo da Académica de Número Profesora Dra. María José Alonso Fernández.
Idade cronolóxica versus biolóxica
O envellecemento é un proceso moi complexo, influenciado por moitos factores, sendo o máis importante a idade do individuo. Coa idade vanse deteriorando unha serie de procesos e aparecen unha serie de características que son comúns nos individuos envellecidos. Esta deterioro é progresivo e condiciona enfermidades neurodexenerativas como o Párkinson, Alzheimer, cardiovasculares, diabetes tipo II e cancro, entre outras. Desde o punto de vista científico hai un enorme interese por entender o proceso de envellecemento e sobre se é posible retardalo ou mesmo evitalo. Un mellor coñecemento de como se produce o envellecemento axudará no deseño de intervencións que promocionen a saúde, diminuirá a incidencia de enfermidades relacionadas co envellecemento e permitirá unha maior lonxevidade con boa calidade de vida.
A idade cronolóxica refírese ao tempo transcorrido desde que a persoa naceu, até o momento concreto da súa medición, mentres que a biolóxica refírese aos cambios que van experimentando as nosas células ao longo da vida. Ambas as idades, cronolóxica e biolóxica, adoitan estar relacionadas, aínda que non existe sempre unha equivalencia lineal, tal e como apuntou a doutora África González. Segundo as súas investigacións existen factores que afectan á idade biolóxica, como a xenética, o estilo de vida, o sexo biolóxico, as enfermidades crónicas ou a tensión e tamén existen biomarcadores para medila.
A inmunosenescencia
O sistema inmunitario vese afectado por eses cambios que se producen debido ao envellecemento. Este declive da función inmunitaria coñécese como inmunosenescencia, que comeza a notarse a partir dos 65 anos. Sen embargo, existen pautas para coidar e favorecer aquilo que sabemos que potencia/mellora a inmunidade, tal e como apuntou a González Fernández durante o seu discurso. De feito, tal e como sinalou están a desenvolverse tratamentos para tratar a senescencia inmunológica, co fin de mellorar a función das células.
Referente en inmunoloxía e nanotoxicoloxía
A Profesora Mª África González Fernández é doutora en Medicina e Cirurxía pola Universidade de Alcalá de Henares (Madrid), ademais de médico especialista en Inmunoloxía. Tras a realización simultánea do doutoramento e a formación MIR en Inmunoloxía na Clínica Porta de Hierro de Madrid, realiza unha estancia postdoctoral de catro anos co Dr. César Milstein (premio Nobel en 1984 pola técnica de obtención dos anticorpos monoclonales) no laboratorio de Bioloxía Molecular (MRC) de Cambridge (Inglaterra). Posteriormente en 1996 incorpórase á Universidade de Vigo para iniciar unha área científica nova de docencia e investigación en Inmunoloxía, única nas universidades de Galicia.
Na Universidade de Vigo lidera un grupo de investigación multidisciplinar en Inmunoloxía básica e aplicada considerado Grupo de Referencia Competitiva. Abriu novas liñas de investigación en vacinas e en nanotoxicoloxía, así como en inmunoterapia e no emprego de anticorpos monoclonales con distintas finalidades.
Así mesmo, dirixiu durante dez anos o Centro de Investigacións Biomédicas, con máis de 200 investigadores que traballan en investigación biomédica punteira no sur de Galicia. Foi tamén presidenta da Sociedade Española de Inmunoloxía (2016-2020) e da Sociedade Española de Inmunología (2016-20). Desde o punto de vista investigador, destacan as súas publicacións en revistas científicas como Nature, Cell, Nature Nanotechnology, PNAS, ACS-Nano, Small, Xenes and Development e dirixiu preto de 20 teses doutorais e desenvolvido varias patentes. Colabora con numerosos grupos nacionais e internacionais (USA, Suecia, Brasil, Inglaterra, Francia, Alemaña, China) e forma parte de diversas redes científicas. Cabe así mesmo destacar a súa presenza nos comités asesores e editoriais máis relevantes a nivel mundial no ámbito da Inmunoloxía. Así, é membro do comité editorial da revista Inmunología, representante do comité científico da European Federation of Immunological Societies (EFIS) e editora asociada da revista Frontiers in Immunology.
(foto: Xoán A. Soler)
